Nền tảng “giáo dục toàn diện” tạo được phân luồng học sinh sớm phát hiện khả năng thiên bẩm để có nhân lực chất lượng cao

• Đại biểu Quốc hội Việt Nam khoá XV: Dương Thị Minh Ánh, Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Nghệ thuật Hà Nội. ( Ảnh Giaoduc.net)

Nếu làm được như vậy, chúng ta sẽ giải quyết được hai bài toán đó là phân luồng học sinh từ rất sớm và phát hiện được khả năng thiên bẩm của mỗi cháu từ nhỏ, để định hướng đào tạo chuyên sâu.” Giáo dục toàn diện” đó là: Giáo dục đầy đủ nền tảng tư duy kiến thức, kỹ năng, đạo đức, nhân sinh quan cho người học, phát huy năng lực, sở trường của mỗi con người. Do vậy, khi nào chúng ta chấp nhận môn nghệ thuật, thể thao, môn Công nghệ, môn Lịch sử… được coi trọng như môn Toán, môn Ngữ văn, môn ngoại ngữ trong chương trình giáo dục; khi nào học sinh được lựa chọn môn thi tốt nghiệp trung học phổ thông và thi đại học, cao đẳng theo sở trường của mình mà không nhất thiết phải có môn thi bắt buộc như môn Toán, Ngữ văn… thì lúc đó chất lượng giáo dục sẽ có sự thay đổi bởi tất cả các môn học sẽ được đầu tư.
Đến khi đó phụ huynh không cần phải lo cho con học thêm để có điểm cao ở các môn Toán, môn Ngữ văn, không phải lo “chạy điểm”, “chạy trường”, “chạy lớp” mà có thể tự tin cho con đăng ký học ở các trường nghề hoặc trường đại học theo đúng sở trường, sở thích của bản thân và dễ dàng định hướng nghề nghiệp cho con em mình trong tương lai.

Tôi đồng ý cháu nào cũng phải có nền tảng chung về kiến thức văn hóa, môn nào cũng phải học. Tuy nhiên, một đứa trẻ phát triển bình thường không nhất thiết phải giỏi toàn diện mà chỉ cần giỏi thực sự một trong số các môn đã học, cộng thêm sự giáo dục về đạo đức, kỹ năng sống và nhân sinh quan cho đứa trẻ đó. Như vậy, chúng ta đã có được một con người có ích cho xã hội.

Theo đó, việc đánh giá kết quả trong quá trình học tập hay chương trình đào tạo chúng ta cũng cần phải thay đổi. Đánh giá phải theo năng lực, sở trường, đồng thời trong cách dạy và học cần khuyến khích người học học theo lối tư duy, tự tìm đến kiến thức, phát huy sự sáng tạo và tôn trọng ý kiến cá nhân của người học; tăng cường thời lượng rèn luyện kỹ năng, thực hành và làm việc nhóm; tránh sự áp đặt, giáo điều trong cách dạy và học. Nhà giáo đóng vai trò là người định hướng, hướng dẫn, còn người học là “trung tâm”.

Dạy kỹ năng sống là đào tạo nền tảng bền vững cho nhiều thế hệ, ba vấn đề chính:

– Hiện nay chúng ta đang quá chú trọng vào dạy kiến thức văn hóa mà coi nhẹ việc dạy kỹ năng sống, kỹ năng tự bảo vệ và chăm sóc bản thân của trẻ.

– Bên cạnh giáo dục ở nhà trường thì giáo dục ở gia đình mới chính là cốt lõi và là nền tảng bền vững cho một đứa trẻ. Các cụ ta có câu: “Dạy con từ thủa còn thơ”, dạy con trẻ từ nết ăn, nết ở, biết đối nhân xử thế, biết giá trị đích thực của cuộc sống. Tuy nhiên, hiện nay nhiều gia đình gần như giao khoán việc dạy con cho nhà trường và thầy cô giáo. Đó là suy nghĩ sai lầm bởi vì mỗi đứa trẻ đều có sự ảnh hưởng rất lớn từ bố, mẹ, người thân trong gia đình.

– Thời đại công nghệ 4.0 với sự nở rộ về công nghệ thông tin, việc tiếp cận với công nghệ và thông tin quá sớm và quá dễ dàng với một đứa trẻ dẫn đến những hệ lụy không nhỏ. Một đứa trẻ chưa đủ nhận thức phân biệt để tự bảo vệ mình trước thông tin xấu, độc. Nó tạo ra một thế hệ chỉ thích sống trong thế giới ảo, mất dần đi khả năng cảm thụ, khả năng giao tiếp với những người xung quanh và không có nhu cầu về tìm hiểu cái hay, cái đẹp về thế giới xung quanh trong thế giới thực tại.

Thực hành ngoại khóa, chú trọng đến việc dạy kỹ năng sống, kỹ năng tự bảo vệ và chăm sóc bản thân trước tác động của môi trường sống và môi trường mạng. Nghiên cứu chương trình dạy nghề đối với giáo dục phổ thông cần đi vào thực chất hơn.

Đề cao văn hóa truyền thống gia đình, người lớn trong gia đình phải có sự “nêu gương” và quan tâm đến tâm sinh lý của con trẻ ở mỗi lứa tuổi để có biện pháp giáo dục phù hợp.
Phối hợp chặt chẽ giữa gia đình và nhà trường để giáo dục con trẻ. Thường xuyên tổ chức các chương trình tọa đàm mời chuyên gia về tư vấn cách nuôi dạy con ở các lứa tuổi cho các phụ huynh và các thầy cô trong nhà trường.

Trên đây là một số quan điểm của tôi khi được tham quan, học hỏi mô hình giáo dục ở một số nước Châu Âu, Bắc Âu và ghi nhận từ cử tri ngành giáo dục khi tham gia các đoàn khảo sát của Ủy ban Văn hóa giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội trong nhiệm kỳ vừa qua.Tôi rất muốn được nghe thêm nhiều ý kiến của các chuyên gia, các nhà khoa học, để chúng ta cùng hướng tới một nền giáo dục phát triển, đào tạo nhân tài cho đất nước.

(Phân tích biên tập góc nhìn đổi mới tư duy phương pháp giáo dục trong hội nhập. Đại biểu Dương Thị Minh Ánh trả lời Giáo dục.net)

Ban TT – SV