Khơi dậy khát vọng đổi mới sáng tạo giáo dục đại học

Theo Giáo sư Trần Hồng Quân, giáo dục đại học tuy đạt nhiều thành tựu nhưng không dừng lại ở đó, giáo dục đại học buộc phải vươn lên. Tự chủ đại học sẽ tạo ra động lực tự thân mạnh mẽ cho các trường từ áp lực phải tự lực để tồn tại, từ áp lực phải chịu trách nhiệm với kết quả cuối cùng của hoạt động nhà trường trước nhà nước, xã hội và sự đánh giá của thị trường dịch vụ giáo dục

Mặc dù chất lượng giáo dục đại học Việt Nam đã tăng khá ấn tượng trong thời gian qua nhưng theo đánh giá của các chuyên gia giáo dục, kết quả so với các nước khác vẫn chưa như kỳ vọng.

Chỉ rõ những vấn đề đang tồn tại của giáo dục đại học, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Hoàng Minh Sơn chia sẻ: Quản trị giáo dục đại học ở Việt Nam bị phân mảnh trên nhiều bình diện, có nhiều khoảng cách giữa chính sách và thực thi, các cơ chế giải trình chưa hoàn thiện, các kết nối giữa cơ sở đào tạo và thị trường hạn chế, quản lý nhân sự học thuật còn bất cập. Hiện nguồn thu của các cơ sở giáo dục đại học có 80% đến từ học phí, thu từ nghiên cứu và các nguồn thu nhập khác rất thấp, trong bối cảnh nguồn thu từ ngân sách nhà nước giảm mạnh.

Nhìn từ góc độ quốc tế, ông Chorítophe Lemiere, Quản lý chương trình phát triển con người – Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam cho rằng, sinh viên Việt Nam ra trường còn thiếu hụt kỹ năng cần thiết cho thị trường lao động. Tỷ lệ nghiên cứu khoa học trong giáo dục đại học còn thấp. Hệ thống giáo dục đại học còn manh mún. Quá trình thí điểm tự chủ đại học ở Việt Nam chưa thấy rõ sự gắn kết giữa doanh nghiệp với các trường đại học trong quá trình đào tạo.

Đồng quan điểm trên, Giáo sư Nguyễn Đình Đức dẫn chứng kết quả khảo sát năng lực cạnh tranh nguồn nhân lực Việt Nam so với các nước trong khu vực Đông Nam Á năm 2018, chất lượng nguồn nhân lực của chúng ta còn khiêm tốn so với khu vực và thế giới. Theo đó, kỹ năng của sinh viên Việt Nam tốt nghiệp xếp thứ 128/140 quốc gia; tư duy phản biện trong giảng dạy xếp 113/140; khả năng tìm kiếm người lao động có kỹ năng xếp 104/140.

Theo Giáo sư Nguyễn Đình Đức, đầu ra của quá trình đào tạo trong cách mạng công nghiệp lần thứ 4 là nguồn nhân lực có năng lực và tinh thần đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp. Giáo dục đại học Việt Nam cần đổi mới cấu trúc và yêu cầu cũng như chuẩn đầu ra của các chương trình đào tạo, để chất lượng nguồn nhân lực hội nhập với khu vực, quốc tế, phù hợp với điều kiện và hoàn cảnh của Việt Nam. Sinh viên ra trường không chỉ có công ăn việc làm mà còn phải có tầm nhìn, có khát vọng đổi mới sáng tạo và tinh thần khởi nghiệp.

Các trường đại học đang chuyển mình theo xu thế tự chủ và Việt Nam đang rất cần “cơ chế khoán 10” trong giáo dục đại học và quản lý khoa học công nghệ. Nhà nước và các cơ sở giáo dục đại học cần có chính sách hỗ trợ khởi nghiệp và giải pháp để triển khai mô hình 4 nhà: Nhà nước – Nhà trường – Nhà khoa học – Doanh nghiệp.

Quốc gia nào có khả năng nắm bắt được các thành tựu, các xu hướng mới mở ra thì sẽ thành công, nhờ đó sẽ rút ngắn khoảng cách với các nước phát triển. Khả năng nắm bắt thành tựu của cách mạng công nghiệp xét cho cùng là tùy thuộc vào chất lượng nguồn nhân lực hay chất lượng vốn con người. Việt Nam có thể cạnh tranh, tranh đua được các nước trên thế giới hay không chính là nhờ bản lĩnh, khí chất của thế hệ trẻ.

Trước vận hội mới, ngành Giáo dục và Đào tạo phải có sự phát triển đột phá, chuyển biến mạnh hơn để nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, tăng năng suất lao động. Đồng thời, tiếp tục thực hiện đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo để đào tạo con người Việt Nam phát triển toàn diện, có kiến thức và kỹ năng vững vàng, khả năng sáng tạo, làm chủ bản thân để lập nghiệp; phát triển tốt nhất tiềm năng của mỗi cá nhân; đóng góp tích cực vào sự phát triển của đất nước.

( Nguồn Báo điện tử VTV )

Ban TT – SV